Cỏ Mực – dược liệu lành tính chất dẫn của nhiều bài thuốc đông y

quantriweb 5/04/2024

 

Cây cỏ mực thuộc họ nhà cúc Asteraceae. Cây mọc thẳng đứng và chiều cao của một cây trưởng thành là từ 0,2 đến 0,4m. Thân của cây có màu nâu hoặc lục nhạt, lá mọc đối nhau. Hoa màu trắng. Quả có hình dẹt. Khi vò nát cây sẽ tạo ra một màu đen như mực. Đó cũng chính là lý do vì sao loài cây này có tên là cây cỏ mực. Dân dan thường gọi cây Cỏ Mực là cây nhọ nồi. 

Theo Đông y, cây cỏ mực có vị chua và tính mát nên rất hiệu quả trong việc điều trị tình trạng xuất huyết và một số dấu hiệu mẩn ngứa hay sưng tấy. Còn theo y học hiện đại, cây cỏ mực có nhiều tinh dầu, Carotene, Alcaloid,… có tác dụng cầm máu và phòng ngừa nhiễm trùng hiệu quả. 

Từ xa xưa, Y học cổ truyền nhiều nước châu Á cũng đã dùng cây cỏ mực để chống nhiễm trùng, chẳng hạn như trị nhiễm trùng đường tiết niệu, mụn nhọt đầu đinh, chứng tưa lưỡi (nấm lưỡi) ở trẻ.

 Năm 2011, một nghiên cứu khoa học trên diện rộng đã kiểm tra tác dụng kháng khuẩn của nhiều dược liệu, trong đó có cây cỏ mực. Nó có hiệu quả chống lại 9 loại vi khuẩn khác nhau. Đáng kể nhất là những vi khuẩn như tụ cầu khuẩn, khuẩn E.coli – những tác nhân thường gặp gây viêm tiết niệu và mụn nhọt ngoài da.

  • Hàng loạt thí nghiệm giảm đau khác nhau trên chuột cho thấy cỏ mực có tác dụng tương đương với thuốc giảm đau codein và aspirin
  • Các nghiên cứu khác đã tìm ra tác dụng của cây cỏ mực là giảm đau nhờ dịch chiết ethanol và hợp chất alkaloid của nó.

Theo các bài thuốc cổ truyền Ấn Độ, ăn cỏ mực tươi có thể trị bệnh khó chịu dạ dày. Nó cũng được sử dụng thành công để điều trị những bệnh rối loạn tiêu hóa như chứng Táo Bón và  Khó tiêu Loài cây này giúp hồi phục sự cân bằng của hệ tiêu hóa.

Theo nghiên cứu gần đây cho thấy, cỏ mực có chứa nhiều hoạt chất có khả năng trung hoà axit và cải thiện đáng kể các triệu chứng khó chịu do viêm loét dạ dày- tá tràng gây ra như ợ chua, ợ hơi, nóng rát thượng vị… Các hoạt chất đó có thể kể đến như: 

  • Tanin: khi vào trong đường tiêu hoá sẽ tạo nên một lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi sự tấn công của dịch vị và vi khuẩn. 
  • Vitamin K: cải thiện cơn đau dạ dày nhanh chóng, ngăn chặn tình trạng chảy máu dạ dày nếu có, đặc biệt tốt trong hỗ trợ làm liền vết loét dạ dày. 
  • Carotene và Flavonozit: trung hòa axit dạ dày, làm giảm đáng kể các triệu chứng do dư axit gây ra như ợ chua, nóng rát thượng vị, ngăn chặn tình trạng viêm loét dạ dày do tiết axit quá mức.